<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
???????: پویان | 
جمعه 26 فروردين 1390
بقایای سموم و کودهای شیمیائی در محصولات کشاورزی و سلامت ایرانیان
دكتر محمد جعفر ملكوتي، عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس و دارنده مقام نخست كشاورزي آكادمي علوم جهان سوم و متخصص كود، ضمن هشدار در اين مورد مي گويد: وجود ميوه ها و سبزيجات به ظاهر درشتي كه فاقد طعم و خاصيت هاي چند دهه پيش خود است، ناشي از استفاده بي رويه از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات و باقي ماندن تركيبات آن ها در محصولات مي باشد. وي مي افزايد: يارانه ٨٠٠ ميليارد توماني دولت به كود و سموم دفع آفات در حقيقت دادن يارانه به يك سم مهلك و مخاطره انگيز براي سلامت جامعه است. به گفته وي با اطمينان مي توان اذعان داشت كه بسياري از سبزيجات وميوه ها آلوده به نيترات و كادميوم به عنوان ٢ عامل بيماري زا و سرطان زاست. اين در حالي است كه قانون مصوب سال ٧٨ براي دادن يارانه به كودهاي آلي كه ضرري براي انسان و محيط زيست ندارد هنوز اجرايي نشده است. دكتر مسعود تجريشي مدير دفتر مطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف، استفاده از كودهاي آلي، ارگانيك و كمپوست را راه حل رهايي از اين بحران عنوان مي كند و مي گويد: مصرف يك سوم سموم دفع آفات در شمال كشور باعث افزايش ٣ برابري سرطان روده در اين منطقه شده است.دكتر ملكوتي مي گويد: متاسفانه در كشورما ميزان مصرف كود در بخش كشاورزي بسيار بالا و سالانه حدود ٥/٤ ميليون تن است كه ٨٧ درصد آن را كودهاي اوره-فسفره تشكيل مي دهد؛ استفاده زياد از اين كودها به دليل داشتن كادميوم و نيترات، باعث سرطان زايي مي شود. در واقع اين عناصر و تركيبات جذب سبزيجات و به ويژه سبزيجات غده اي مثل سيب زميني مي شود. به عنوان نمونه غلظت نيترات در سيب زميني و پياز بايد ٥٠ ميلي گرم در هر كيلوگرم وزن تازه (وزن محصول بلافاصله پس از برداشت) باشد ولي متاسفانه ميزان كادميوم و نيترات در اغلب اوقات بسيار بيشتر از سطح استاندارد است.دكتر ملكوتي بزرگ بودن بيش از حد سيب زميني ها را يكي از نشانه هاي بالا بودن نيترات در آن عنوان مي كند و توضيح مي دهد: هر كيلوگرم سيب زميني به طور متوسط بايد دربرگيرنده حدود ٨ عدد سيب زميني باشد؛ ولي در عمل مي بينيد كه اغلب سيب زميني ها خيلي درشت است و از سوي ديگر رنگ آن ها شفاف نيست. اين ها همه آثار ناشي از وجود ميزان بالاي نيترات در سيب زميني است. وي كه مدتي رياست موسسه تحقيقات خاك و آب را برعهده داشته است، در ادامه مي افزايد: ما به معاونت ترويج كشاورزي توصيه كرديم كه در انتخاب توليدكننده نمونه تنها كميت و ميزان برداشت در هكتار را در نظر نگيرند بلكه كميت را در كنار كيفيت بسنجند و براساس آن كشاورز نمونه را انتخاب كنند. حتي ما پيشنهاد سنجش رايگان كيفيت سبزيجات را با ارزيابي ميزان كادميوم و نيترات در آن ها داده بوديم اما در كمال تاسف هيچ توجهي به پيشنهادهاي ما نشد. غلظت استاندارد كادميوم در سيب زميني بايد زير ٢ دهم ميلي گرم در يك كيلوگرم وزن تازه (وزن محصول بلافاصله پس از برداشت) باشد ولي متاسفانه اكثر اوقات، بيشتر از اين مقدار است. به دليل استفاده بيش از حد كودهاي شيميايي اوره-فسفره در بخش كشاورزي، ميزان نيترات و كادميوم موجود در سبزيجات و از جمله سيب زميني در اكثر مواقع بيشتر از حد استاندارد است.به گفته عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس، تا سال ٨٠ فرهنگ استفاده بهينه كود تا حدودي جا افتاده بود ولي چون در حال حاضر دولت فقط به كود اوره-فسفره يارانه مي دهد، ميزان مصرف بي رويه اين كود افزايش يافته و اين تركيب شيميايي اكنون تبديل به بزرگ ترين سم مهلك جامعه ما شده است. در بازار بين المللي، كود اوره-فسفره كيلويي ٤٠٠ تومان است كه دولت آن را به قيمت ٥٠ تومان در اختيار كشاورزان قرار مي دهد. به اعتقاد ما دولت بايد يارانه كود را به طور كامل حذف و اين هزينه را صرف توليد بهتر و باكيفيت تر محصول كند. كشاورزان ما فقط به افزايش محصول در هكتار از طريق استفاده بيش از حد از كودهاي شيميايي، فكر مي كنند و به كمبود ريزمغذي ها، طعم، كيفيت، ماندگاري و خوش خوراكي سبزيجات و ميوه ها توجهي ندارند.وي دليل طعم نامناسب بعضي ميوه جات و سبزيجات را باقي ماندن سموم و كودهاي شيميايي در آن عنوان مي كند و مي گويد: با افزايش مصرف اين سموم و كودها، آنتي اكسيدان هاي ميوه جات و سبزيجات كاهش مي يابد، از اين رو محصولات كشاورزي بدون طعم و خاصيت مي شود. به عنوان مثال هنگامي كه سيبي را گاز مي زنيد، به سرعت كدر مي شود يا خيار ديگر طعم واقعي و قديمي خود را ندارد، چون به ويژه در خصوص خيارهاي گلخانه اي كه از سموم دفع آفات استفاده مي كنند، بايد ٢١ روز بگذرد تا اثر سم از بين برود ولي كشاورزان براي اين كه خيارهاي كوچك را وارد بازار كنند تنها ٩ روز پس از سم پاشي آن ها را مي چينند. به طور كلي سبزيجات و ميوه جات قابليت جذب سموم را در سطح بسيار بالا دارد. به همين دليل موقع خريد به عنوان مثال سعي كنيد قسمت بالايي پياز (محل خروج جوانه از پياز) بسيار باريك باشد يا سيب زميني داراي اندازه اي متوسط و رنگ روشن باشد.
دكتر ملكوتي مي گويد: دولت بايد به كودهاي زيستي و آلي و كودهاي گوگردي يارانه دهد. همچنين بايد آزمايشگاه هاي خاك متعدد در نزديكي مزارع احداث كند تا ميزان بقاياي سموم و كودهاي شيميايي در ميوه جات و سبزيجات و نيز خاك به طور دائم اندازه گيري شود. مي توان با اصلاح كود وغني كردن خاك به محيط زيست و سلامت جامعه كمك كرد. در واقع يكي از دلايل اصلي بروز بيماري هاي جديد و انواع سرطان ها همين باقي مانده سموم و كودها در محصولات كشاورزي و مصرف آن هاست.
وي مي افزايد: با وجود آن كه درآمد ملي ما بالاست، ولي رتبه سلامت و بهداشت جامعه ما ٣ رقمي است.
به گفته دكتر ملكوتي، يارانه كود هدفمند نيست؛ دولت سالانه ٨٠٠ ميليارد تومان يارانه مي دهد كه در حقيقت يارانه اي به مواد خطرناك و سموم مهلك براي سلامت جامعه است. وي يادآور مي شود: سال ٧٨ قانوني براي دادن يارانه به كودهاي آلي به تصويب رسيد ولي اجرايي نشد، در حالي كه كود كمپوست پس از مخلوط كردن گوگرد بهترين كود ارگانيك براي خاك هاي ماست اما مسئولان كمترين توجهي به ضرورت به كارگيري اين كود نمي كنند.دكتر مسعود تجريشي، عضو هيئت علمي و مدير دفتر مطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف، در مورد مضرات كودهاي شيميايي به خراسان مي گويد: كودهاي شيميايي باعث آلوده شدن آب هاي زيرزميني و پوك شدن خاك مي شود، در نتيجه سال به سال حاصلخيزي خاك از بين مي رود ولي كودهاي آلي مثل حيواني و كمپوست علاوه بر بالا بردن سطح سلامت جامعه، باعث حاصلخيزي خاك نيز مي شود. وي مي گويد: حدود ٧٠ تا ٨٠ درصد زباله هاي توليد شده در شهرها داراي مواد آلي است كه مي تواند كمپوست شود. در حال حاضر بسياري از كشورهاي پيشرفته به سمت جايگزين كردن كودهاي شيميايي از طريق كودهاي آلي و ارگانيك رفته اند، ولي چون در كشور ما حساسيت لازم در اين زمينه به دليل ناآگاهي مردم و كشاورزان وجود ندارد، مسئولان هم خود را ملزم به ترويج كودهاي ارگانيك و مبارزه بيولوژيك نمي بينند. وي در ادامه هشدار مي دهد: سرطان هاي روده در ايران به نحو خطرناكي افزايش يافته و در استان مازندران ٣ برابر ديگر نقاط كشور است، چون يك سوم سموم دفع آفات كشور در اين ناحيه مصرف مي شود. كادميوم موجود در سبزي ها باعث نارسايي شديد كليه و بروز سرطان مي شود.دكتر تجريشي مي افزايد: سرمايه گذاري براي مبارزه بيولوژيك با آفات گياهي و كشت ارگانيك (با كودهاي طبيعي و آلي) در حقيقت نوعي سرمايه گذاري براي پيشگيري از بيماري هاي خطرناك و صعب العلاجي همچون سرطان است. محققان انگليسي دريافته اند كه قرار گرفتن در معرض حشره كش ها و سموم دفع آفات و نيز مصرف ميوه جات و سبزيجات حاوي بقاياي اين سموم، خطر ابتلا به پاركينسون را به ميزان ٩٣ درصد افزايش مي دهد.دكتر سروش مدبري، مديركل دفتر بررسي آلودگي آب و خاك سازمان حفاظت از محيط زيست، مي گويد: هرچند وزارت بهداشت ممكن است وجود هرگونه آلودگي حاصل از كودها و سموم شيميايي را در ميوه جات و محصولات رد كند، ولي نمي توان منكر اين واقعيت شد. هرچند مطالعات جامعي در اين زمينه در كشور صورت نگرفته است ولي با توجه به مصرف بي رويه سموم و كودهاي شيميايي نمي توان وجود اين آلودگي ها را رد كرد.وي مي گويد: كشورهاي اتريش، ايتاليا و آلمان با وجود وسعت كمي كه دارند بالغ بر ٨٠٠ هزار هكتار از محصولات كشاورزي شان حاصل كشت ارگانيك است.حال بايد از مسئولان وزارت كشاورزي پرسيد كه چرا در ترويج كشت ارگانيك و مبارزه بيولوژيك موفق عمل نكرده اند.به گفته دكتر مدبري، به طور متوسط در كشور روزانه هر نفر ٧٥٠ گرم زباله توليد مي كند كه ٨٠ درصد آن آلي است كه جداسازي صحيح زباله و تبديل آن به كمپوست مي تواند تاثير بسيار زيادي در برطرف كردن آلودگي هاي حاصل از استفاده از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات داشته باشد .دكتر غلامرضا ميركي، مدير گروه محيط زيست وزارت جهادكشاورزي نيز در مورد باقي ماندن سموم در ميوه جات و سبزيجات مي گويد: با گذشت حدود ٣٨ سال براي اولين بار، ميزان مجاز بقاياي سموم در محصولات كشاورزي و باغي براي حدود ٢٥٠ تركيب سمي تدوين و به موسسه استاندارد ارائه شد ولي بيشتر از يك سال است كه هنوز تبديل به استاندارد اجباري ملي نشده است.دكتر ميركي مي افزايد: براساس ماده ٢٨ آيين نامه اجرايي قانون حفظ نباتات، وزارت بهداشت بايد باقي مانده سموم در محصولات كشاورزي عرضه شده براي فروش را اندازه گيري كند و در صورت وجود باقي مانده سموم ناشي از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات در محصول، مسئله را به شهرداري اعلام و محصول را نابود كند، در حالي كه چنين كاري صورت نمي گيرد، اين امر نشان دهنده اين است كه وزارت بهداشت به سلامت غذا اهميت نمي دهد.در بحث كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات بايد وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محيط زيست به صورت جدي وارد شوند. با توجه به مصرف بي رويه كود و سموم دفع آفات و عمل نكردن سازمان ها و نهادهاي ذي ربط به وظيفه و مسئوليت خود در اين زمينه، سازمان بازرسي كل كشور بايد نظارت بيشتري اعمال و دستگاه هاي متخلف را مجازات كند، چون اين موضوع ارتباط مستقيم با سلامت جامعه دارد.اين متخصص مديريت محيط زيست و ايمني يادآور مي شود: در حال حاضر حتي دستگاه هايي در داخل كشور براي اندازه گيري ميزان سموم و مواد شيميايي باقي مانده در محصولات كشاورزي ساخته شده است كه مي توان به صورت سرزده به مزارع رفت و ميزان سموم در محصولات را با آن ابزار سنجيد اما متاسفانه در حال حاضر حتي اين كار ساده و كم هزينه نيز انجام نمي شود، چون برخي مسئولان معتقدند بايد محصول را نمونه برداري كرد و سپس با انتقال به آزمايشگاه ها و انجام آزمايش، ميزان سموم را در آن تعيين كرد كه اين كار چند روز طول مي كشد و طي انجام اين فرآيند، محصول كشاورزي به ويژه آن دسته از محصولاتي كه بايد تازه مصرف شود وارد بازار شده و به دست مصرف كننده رسيده است.
دكتر ملكوتي مي گويد: دولت بايد به كودهاي زيستي و آلي و كودهاي گوگردي يارانه دهد. همچنين بايد آزمايشگاه هاي خاك متعدد در نزديكي مزارع احداث كند تا ميزان بقاياي سموم و كودهاي شيميايي در ميوه جات و سبزيجات و نيز خاك به طور دائم اندازه گيري شود. مي توان با اصلاح كود وغني كردن خاك به محيط زيست و سلامت جامعه كمك كرد. در واقع يكي از دلايل اصلي بروز بيماري هاي جديد و انواع سرطان ها همين باقي مانده سموم و كودها در محصولات كشاورزي و مصرف آن هاست.
وي مي افزايد: با وجود آن كه درآمد ملي ما بالاست، ولي رتبه سلامت و بهداشت جامعه ما ٣ رقمي است.
به گفته دكتر ملكوتي، يارانه كود هدفمند نيست؛ دولت سالانه ٨٠٠ ميليارد تومان يارانه مي دهد كه در حقيقت يارانه اي به مواد خطرناك و سموم مهلك براي سلامت جامعه است. وي يادآور مي شود: سال ٧٨ قانوني براي دادن يارانه به كودهاي آلي به تصويب رسيد ولي اجرايي نشد، در حالي كه كود كمپوست پس از مخلوط كردن گوگرد بهترين كود ارگانيك براي خاك هاي ماست اما مسئولان كمترين توجهي به ضرورت به كارگيري اين كود نمي كنند.دكتر مسعود تجريشي، عضو هيئت علمي و مدير دفتر مطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف، در مورد مضرات كودهاي شيميايي به خراسان مي گويد: كودهاي شيميايي باعث آلوده شدن آب هاي زيرزميني و پوك شدن خاك مي شود، در نتيجه سال به سال حاصلخيزي خاك از بين مي رود ولي كودهاي آلي مثل حيواني و كمپوست علاوه بر بالا بردن سطح سلامت جامعه، باعث حاصلخيزي خاك نيز مي شود. وي مي گويد: حدود ٧٠ تا ٨٠ درصد زباله هاي توليد شده در شهرها داراي مواد آلي است كه مي تواند كمپوست شود. در حال حاضر بسياري از كشورهاي پيشرفته به سمت جايگزين كردن كودهاي شيميايي از طريق كودهاي آلي و ارگانيك رفته اند، ولي چون در كشور ما حساسيت لازم در اين زمينه به دليل ناآگاهي مردم و كشاورزان وجود ندارد، مسئولان هم خود را ملزم به ترويج كودهاي ارگانيك و مبارزه بيولوژيك نمي بينند. وي در ادامه هشدار مي دهد: سرطان هاي روده در ايران به نحو خطرناكي افزايش يافته و در استان مازندران ٣ برابر ديگر نقاط كشور است، چون يك سوم سموم دفع آفات كشور در اين ناحيه مصرف مي شود. كادميوم موجود در سبزي ها باعث نارسايي شديد كليه و بروز سرطان مي شود.دكتر تجريشي مي افزايد: سرمايه گذاري براي مبارزه بيولوژيك با آفات گياهي و كشت ارگانيك (با كودهاي طبيعي و آلي) در حقيقت نوعي سرمايه گذاري براي پيشگيري از بيماري هاي خطرناك و صعب العلاجي همچون سرطان است. محققان انگليسي دريافته اند كه قرار گرفتن در معرض حشره كش ها و سموم دفع آفات و نيز مصرف ميوه جات و سبزيجات حاوي بقاياي اين سموم، خطر ابتلا به پاركينسون را به ميزان ٩٣ درصد افزايش مي دهد.دكتر سروش مدبري، مديركل دفتر بررسي آلودگي آب و خاك سازمان حفاظت از محيط زيست، مي گويد: هرچند وزارت بهداشت ممكن است وجود هرگونه آلودگي حاصل از كودها و سموم شيميايي را در ميوه جات و محصولات رد كند، ولي نمي توان منكر اين واقعيت شد. هرچند مطالعات جامعي در اين زمينه در كشور صورت نگرفته است ولي با توجه به مصرف بي رويه سموم و كودهاي شيميايي نمي توان وجود اين آلودگي ها را رد كرد.وي مي گويد: كشورهاي اتريش، ايتاليا و آلمان با وجود وسعت كمي كه دارند بالغ بر ٨٠٠ هزار هكتار از محصولات كشاورزي شان حاصل كشت ارگانيك است.حال بايد از مسئولان وزارت كشاورزي پرسيد كه چرا در ترويج كشت ارگانيك و مبارزه بيولوژيك موفق عمل نكرده اند.به گفته دكتر مدبري، به طور متوسط در كشور روزانه هر نفر ٧٥٠ گرم زباله توليد مي كند كه ٨٠ درصد آن آلي است كه جداسازي صحيح زباله و تبديل آن به كمپوست مي تواند تاثير بسيار زيادي در برطرف كردن آلودگي هاي حاصل از استفاده از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات داشته باشد .دكتر غلامرضا ميركي، مدير گروه محيط زيست وزارت جهادكشاورزي نيز در مورد باقي ماندن سموم در ميوه جات و سبزيجات مي گويد: با گذشت حدود ٣٨ سال براي اولين بار، ميزان مجاز بقاياي سموم در محصولات كشاورزي و باغي براي حدود ٢٥٠ تركيب سمي تدوين و به موسسه استاندارد ارائه شد ولي بيشتر از يك سال است كه هنوز تبديل به استاندارد اجباري ملي نشده است.دكتر ميركي مي افزايد: براساس ماده ٢٨ آيين نامه اجرايي قانون حفظ نباتات، وزارت بهداشت بايد باقي مانده سموم در محصولات كشاورزي عرضه شده براي فروش را اندازه گيري كند و در صورت وجود باقي مانده سموم ناشي از كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات در محصول، مسئله را به شهرداري اعلام و محصول را نابود كند، در حالي كه چنين كاري صورت نمي گيرد، اين امر نشان دهنده اين است كه وزارت بهداشت به سلامت غذا اهميت نمي دهد.در بحث كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات بايد وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محيط زيست به صورت جدي وارد شوند. با توجه به مصرف بي رويه كود و سموم دفع آفات و عمل نكردن سازمان ها و نهادهاي ذي ربط به وظيفه و مسئوليت خود در اين زمينه، سازمان بازرسي كل كشور بايد نظارت بيشتري اعمال و دستگاه هاي متخلف را مجازات كند، چون اين موضوع ارتباط مستقيم با سلامت جامعه دارد.اين متخصص مديريت محيط زيست و ايمني يادآور مي شود: در حال حاضر حتي دستگاه هايي در داخل كشور براي اندازه گيري ميزان سموم و مواد شيميايي باقي مانده در محصولات كشاورزي ساخته شده است كه مي توان به صورت سرزده به مزارع رفت و ميزان سموم در محصولات را با آن ابزار سنجيد اما متاسفانه در حال حاضر حتي اين كار ساده و كم هزينه نيز انجام نمي شود، چون برخي مسئولان معتقدند بايد محصول را نمونه برداري كرد و سپس با انتقال به آزمايشگاه ها و انجام آزمايش، ميزان سموم را در آن تعيين كرد كه اين كار چند روز طول مي كشد و طي انجام اين فرآيند، محصول كشاورزي به ويژه آن دسته از محصولاتي كه بايد تازه مصرف شود وارد بازار شده و به دست مصرف كننده رسيده است.
نظرات شما عزیزان:
????????: بقایای سموم و کودهای شیمیائی در محصولات کشاورزی, ,
